فلنج کور عینکی (Spectacle Blind Flange) یکی از انواع فلنج های کاربردی مورد استفاده در صنایع لوله کشی و تاسیسات است. فلنج عینکی دارای ویژگی های منحصر به فرد خود بوده و در نتیجه کاربردهای خاصی نیز دارد. در برخی محل ها این فلنج به نام های فلنج اسپکتیکال یا سپکتیکال فلنج نیز شناخته می شود. مزیت و ویژگی مهم و خاص فلنج کور عینکی این است که قابلیت ایزوله کردن بخشی از لوله یا تجهیزات را فراهم می کند. در ادامه این مطلب بیشتر با این ویژگی آشنا می شویم.
انواع مختلف فلنج ها به طور کلی یکی از پر کاربرد ترین روش اتصال لوله ها، شیرآلات و سایر تجهیزات مورد استفاده در لوله کشی به یکدیگر هستند و در انواع مختلفی همچون فلنج لپ جوینت، فلنج اسلیپون، فلنج گلودار، فلنج ساکت ولد، فلنج کور، فلنج رینگ جوینت و دیگر مدل ها وجود دارند. در این مطلب با ویژگی ها و کاربرد های فلنج کور عینکی آشنا می شویم. همچنین مطالبی درباره مشخصات ابعادی فلنج عینکی می بینیم.
در یک تعریف ساده می توان گفت که، فلنج ها از جمله اتصالاتی هستند، که خطوط لوله انتقال (با هر نوع سیال) را به یکدیگر متصل کرده، همچنین شیرآلات را به لولههای جوش داده شده، وصل می کنند. اصلی ترین ویژگی اتصالات به وسیله فلنج ها امکان باز و بسته کردن آن ها به وسیله پیچ و مهره است. این خاصیت باعث باعث شده است تا انواع مختلف فلنج ها محبوبیت بالایی در بازار داشته باشد و در صنایع مختلف بسیار استفاده شوند.
در ادامه به طور کامل با فلنج کور عینکی آشنا میشویم. به طور جزئی در ادامه مطالبی درباره مشخصات ابعادی فلنج عینکی، مزیت های استفاده از این فلنج و کاربرد فلنج عینکی می بینیم.
فلنج یکی از قسمت های اصلی و مهم در لوله کشی صنعتی است که وظیفه اتصال لوله ها به شیر آلات و دیگر اجزای سیستم تاسیساتی را بر عهده دارد. انواع مختلف فلنج تفاوت هایی با یکدیگر دارند که منجز به کاربرد آن ها در موارد متفاوت می شود. در این بخش به ارائه تعریف فلنج کور عینکی (فلنج عینکی) می پردازیم.
فلنج کور عینکی متشکل از دو قطعه دیسک است که این دو قطعه از قسمت میانی توسط یک پل فولادی به یکدیگر وصل شده اند. شکل ظاهری این فلنج شباهت زیادی به عینک مطالعه دارد و به همین منظور به فلنج عینکی معروف شده است. همان طور که اشاره کردیم، فلنج عینکی از دو دیسک تشکیل می شود که یکی از آن ها توپر بوده و مشابه فلنج کور جهت مسدود کردن جریان سیال خطوط لوله استفاده می شود. دیسک دیگر فلنج عینکی، بصورت یک دیسک تو خالی بوده که جهت باز نمودن مسیر عبور سیال مورد استفاده قرار می گیرد.
نحوه تولید و اتصال فلنج عینکی به طور خلاصه به شرح زیر است:
در یک توضیح ساده، فلنج کور عینکی به وسیله ماشینکاری قطعه ای فلزی که معمولا از جنس فولاد یا آلیاژهای فولادی است، تولید می شود. این قطعه به اندازه قطر خط لوله بریده شده و سبب تولید شدن فلنج عینکی می شود. فلنج کور عینکی بین دو فلنج دیگر بسته می شود و به وسیله یک گسکت مخصوص، آب بند می شود.
همان طور که در شکل بالا مشاهده می کنید این فلنج به هنگام استفاده در خط لوله شامل چهار جزء هست. این اجزا به شرح زیر هستند:
نحوه کارکرد فلنج عینکی:
هدف از استفاده از فلنج عینکی باز و بسته کردن مسیر عبور جریان سیال در خطوط لوله است. نحوه کارکرد فلنج کور عینکی به شرح زیر است:
فلنج عینکی، حول محور پل قرارگرفته است و می تواند در وسط پل گردش کند و گاهی قسمت فلنج کور در مسیر قرار گیرد که موجب بسته شدن کامل مسیر عبور جریان می گردد و بر خلاف آن گاهی قسمت سوراخ دار در مسیر قرار گیرد که موجب باز شدن مسیر و عبور جریان سیال از فلنج عینکی می گردد.
در ادامه با برخی از ویژگی های فلنج عینکی آشنا می شویم که کمک به درک و آشنایی بهتر ما با این فلنج می کنند.
ویژگی های فلنج کور عینکی:
در بخش بعدی با کلاس بندی فلنج کور عینکی و مشخصات ابعادی فلنج عینکی آشنا می شویم.
میزان حداکثر فشار قابل تحمل و اندازه های قسمت های مختلف فلنج کور عینکی مربوط به آن فشار، از مواردی است که در استاندارد های کلاس بندی فلنج ها وجود دارد. فلنج عینکی معمولا در کلاس های فشاری 150، 300، 600، 900، 1500 و 2500 مطابق با استاندارد ASME B16.48 تولید می شود. اعداد کلاس فشاری، نشان دهنده حداکثر میزان فشار قابل تحمل بر حسب PSI هستند. بخش های مختلف یک فلنج کور عینکی از نظر ابعادی در تصویر زیر قابل مشاهده است:
در ادامه جداول مربوط به اندازه و ابعاد فلنج کور عینکی را در هر کلاس فشاری می توانید ببینید. پیش از آن نیاز است تا به یک سری نکات درباره این جداول اشاره کنیم:
کلاس بندی ابعادی و فشاری فلنج کور عینکی مطابق استاندارد ASME B16.48
جدول 1: کلاس فشاری 150
قطر نامی فلنج | قطر خارجی A |
قطر داخلی B |
خط مرکزی C |
ضخامت t |
عرض وب W |
1/2 | 45 | 16 | 60 | 3 | 38 |
3/4 | 54 | 21 | 70 | 3 | 38 |
1 | 64 | 27 | 80 | 3 | 38 |
1¼ | 73 | 42 | 90 | 6.4 | 38 |
1½ | 83 | 48 | 100 | 6.4 | 38 |
2 | 102 | 61 | 120 | 6.4 | 51 |
2½ | 107 | 73 | 140 | 6.4 | 51 |
3 | 133 | 89 | 150 | 6.4 | 64 |
3½ | 159 | 102 | 175 | 9.7 | 64 |
4 | 172 | 114 | 190 | 9.7 | 64 |
5 | 194 | 141 | 215 | 9.7 | 76 |
6 | 219 | 168 | 240 | 12.7 | 76 |
8 | 276 | 219 | 300 | 12.7 | 76 |
10 | 337 | 273 | 360 | 15.7 | 102 |
12 | 406 | 324 | 430 | 19.1 | 102 |
14 | 448 | 356 | 475 | 19.1 | 108 |
16 | 511 | 406 | 460 | 22.4 | 108 |
18 | 546 | 457 | 580 | 25.4 | 114 |
20 | 603 | 508 | 635 | 28.4 | 121 |
24 | 714 | 610 | 750 | 31.8 | 140 |
جدول 2: کلاس فشاری 300
قطر نامی فلنج | قطر خارجی A |
قطر داخلی B |
خط مرکزی C |
ضخامت t |
عرض وب W |
1/2 | 51 | 16 | 65 | 6.4 | 38 |
3/4 | 64 | 21 | 80 | 6.4 | 38 |
1 | 70 | 27 | 90 | 6.4 | 38 |
1¼ | 79 | 42 | 100 | 6.4 | 38 |
1½ | 92 | 48 | 115 | 6.4 | 38 |
2 | 108 | 61 | 125 | 9.7 | 51 |
2½ | 127 | 73 | 150 | 9.7 | 51 |
3 | 146 | 89 | 170 | 9.7 | 64 |
3½ | 162 | 102 | 185 | 12.7 | 64 |
4 | 178 | 114 | 200 | 12.7 | 64 |
5 | 213 | 141 | 235 | 15.7 | 76 |
6 | 248 | 168 | 270 | 15.7 | 76 |
8 | 305 | 219 | 330 | 22.4 | 76 |
10 | 359 | 273 | 385 | 25.4 | 102 |
12 | 419 | 324 | 450 | 28.4 | 102 |
14 | 483 | 356 | 515 | 31.8 | 108 |
16 | 536 | 406 | 570 | 38.1 | 108 |
18 | 594 | 457 | 630 | 41.1 | 114 |
20 | 651 | 508 | 685 | 44.5 | 121 |
24 | 772 | 610 | 810 | 50.8 | 140 |
جدول 3: کلاس فشاری 600
قطر نامی فلنج | قطر خارجی A |
قطر داخلی B |
خط مرکزی C |
ضخامت t |
عرض وب W |
1/2 | 51 | 16 | 65 | 6.4 | 38 |
3/4 | 64 | 21 | 80 | 6.4 | 38 |
1 | 70 | 27 | 90 | 6.4 | 57 |
1¼ | 79 | 37 | 100 | 9.7 | 57 |
1½ | 92 | 43 | 115 | 9.7 | 67 |
2 | 108 | 55 | 125 | 9.7 | 57 |
2½ | 127 | 67 | 150 | 12.7 | 67 |
3 | 146 | 83 | 170 | 12.7 | 67 |
3½ | 159 | 96 | 185 | 15.7 | 76 |
4 | 191 | 108 | 215 | 15.7 | 76 |
5 | 238 | 135 | 265 | 19.1 | 86 |
6 | 264 | 162 | 290 | 22.4 | 86 |
8 | 318 | 212 | 350 | 28.4 | 95 |
10 | 397 | 265 | 430 | 35.1 | 105 |
12 | 454 | 315 | 490 | 41.1 | 105 |
14 | 489 | 346 | 525 | 44.5 | 114 |
16 | 562 | 397 | 605 | 50.8 | 124 |
18 | 610 | 448 | 655 | 53.8 | 133 |
20 | 679 | 497 | 725 | 63.5 | 133 |
24 | 787 | 597 | 840 | 73.2 | 152 |
جدول 4: کلاس فشاری 900
قطر نامی فلنج | قطر خارجی A |
قطر داخلی B |
خط مرکزی C |
ضخامت t |
عرض وب W |
1/2 | 60 | 16 | 80 | 6.4 | 38 |
3/4 | 67 | 21 | 90 | 6.4 | 41 |
1 | 76 | 27 | 100 | 6.4 | 57 |
1¼ | 86 | 37 | 110 | 9.7 | 57 |
1½ | 95 | 43 | 125 | 9.7 | 67 |
2 | 140 | 55 | 165 | 12.7 | 57 |
2½ | 162 | 67 | 190 | 12.7 | 67 |
3 | 165 | 83 | 190 | 15.7 | 67 |
4 | 203 | 108 | 235 | 19.1 | 76 |
5 | 244 | 135 | 280 | 22.4 | 86 |
6 | 286 | 162 | 320 | 25.4 | 86 |
8 | 356 | 212 | 395 | 35.1 | 95 |
10 | 432 | 265 | 470 | 41.1 | 105 |
12 | 495 | 315 | 535 | 47.8 | 105 |
14 | 518 | 346 | 560 | 53.8 | 114 |
16 | 572 | 397 | 615 | 60.5 | 124 |
18 | 635 | 448 | 685 | 66.5 | 133 |
20 | 696 | 497 | 750 | 73.2 | 133 |
24 | 835 | 597 | 900 | 88.9 | 152 |
جدول 5: کلاس فشاری 1500
قطر نامی فلنج | قطر خارجی A |
قطر داخلی B |
خط مرکزی C |
ضخامت t |
عرض وب W |
1/2 | 61 | 16 | 80 | 6.4 | 38 |
3/4 | 67 | 21 | 90 | 9.7 | 41 |
1 | 76 | 27 | 100 | 9.7 | 64 |
1¼ | 86 | 35 | 110 | 9.7 | 64 |
1½ | 95 | 41 | 125 | 12.7 | 70 |
2 | 140 | 53 | 165 | 12.7 | 70 |
2½ | 162 | 63 | 190 | 15.7 | 76 |
3 | 172 | 78 | 205 | 19.1 | 76 |
4 | 206 | 102 | 240 | 22.4 | 89 |
5 | 251 | 128 | 290 | 28.4 | 89 |
6 | 279 | 154 | 320 | 35.1 | 89 |
8 | 349 | 203 | 395 | 41.1 | 102 |
10 | 432 | 255 | 480 | 50.8 | 114 |
12 | 518 | 303 | 570 | 60.5 | 114 |
14 | 575 | 333 | 635 | 66.5 | 127 |
16 | 638 | 381 | 705 | 76.2 | 133 |
18 | 702 | 429 | 775 | 85.9 | 146 |
20 | 752 | 478 | 830 | 95.3 | 152 |
24 | 899 | 575 | 990 | 111.3 | 178 |
جدول 6: کلاس فشاری 2500
قطر نامی فلنج | قطر خارجی A |
قطر داخلی B |
خط مرکزی C |
ضخامت t |
عرض وب W |
1/2 | 67 | 16 | 90 | 9.7 | 38 |
3/4 | 73 | 21 | 95 | 9.7 | 41 |
1 | 83 | 27 | 110 | 9.7 | 64 |
1¼ | 102 | 35 | 130 | 12.7 | 64 |
1½ | 114 | 41 | 145 | 15.7 | 70 |
2 | 143 | 53 | 170 | 15.7 | 70 |
2½ | 165 | 63 | 195 | 19.1 | 76 |
3 | 194 | 78 | 230 | 22.4 | 76 |
4 | 232 | 102 | 275 | 28.4 | 89 |
5 | 276 | 128 | 325 | 35.1 | 89 |
6 | 314 | 154 | 370 | 41.1 | 89 |
8 | 384 | 198 | 440 | 53.8 | 102 |
10 | 473 | 248 | 540 | 66.5 | 114 |
12 | 546 | 289 | 620 | 79.2 | 114 |
در ادامه با کاربرد ها و مزایای فلنج عینکی بیشتر آشنا می شویم.
فلنج عینکی به علت شکل ظاهری خاص خود، دارای یک کاربرد کلی منحصر به فرد است. کاربرد این نوع فلنج در اکثر صنایعی که با لوله کشی سر و کار دارند، در بستن و باز کردن مسیر جریان سیال است. از آن جایی که فلنج عینکی دارای یک دیسک تو پر و یک دیسک تو خالی است، امکان باز و بسته کردن مسیر لوله را فراهم می کند. به همین منظور کاربرد آن در محل هایی که نیاز به قطع و وصل شدن متناوب جریان وجود دارد، است.
به بیانی دیگر، کاربرد اصلی و مهم فلنج عینکی ایزوله کردن یک قسمت از خط لوله یا یک تجهیز در مسیر لوله کشی است. مصرف فلنج های عینکی معمولا در محل هایی است که لوله یا دیگر اجزای سیستم لوله کشی به طور منظم از یکدیگر جدا شده و یا محل هایی که سیال در تمامی سیستم مرتبا متوقف میگردد.
لازم است که به این نکته توجه داشته باشیم که فلنج کور عینکی با نوعی از شیرآلات که به صورت دائمی یک طرف آن ها مسدود یا کور است تفافت و فرق دارد. در واقع کارکرد و کاربرد فلنج کور عینکی در مواقعی است که نیاز است بخشی از خط لوله یا تجهیز مسدود و ایزوله شود تا بتوان تعویض یا تعمیر و نگهداری را انجام داد.
در انتها جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره قیمت فلنج عینکی و انواع دیگر فلنج، با کارشناسان ما تماس بگیرید.