روش های گوناگونی برای اتصال لوله فولادی وجود دارد که یکی از اصلی ترین آنها به کمک فلنج ها صورت می گیرد. در این مقاله قصد داریم نحوه اتصال لوله فولادی به کمک فلنج فولادی را شرح دهیم اما پیش از این بهتر است کمی بیشتر با چگونگی اتصال لوله ها و کارکرد فلنج ها آشناتر شویم.
روش هایی برای اتصال لوله فولادی
همان طور که در ابتدا گفتیم، روش های متعددی را می توان برای اتصال لوله های فولادی به کار گرفت که با توجه به کاربردهای مختلف شان مورد استفاده اند و به صورت خلاصه آنها را معرفی خواهیم کرد:
اتصال جوشکاری: مزیت اتصال با جوش این است که مقاومت اتصال بالایی ایجاد می کند اما ممکن است استفاده از این روش می تواند موجب کاهش عمر خطوط لوله شود.
اتصال فشرده سازی: این اتصال با استفاده از گیره هیدرولیک برای اتصال لوله فولادی صورت می گیرد. اتصال در این روش ساده است اما مقاومت بسیار پایینی دارد.
اتصال شیار: برای استفاده از روش اتصال شیار، نیاز به مهره اتصال محکم، فشرده سازی محوری لوله و در انتها یک مهر و موم است. مزیت این روش، این است که قابلیت جا به جایی دارد اما هزینه ریخته گری نسبتاً بالا است.
اتصال فشار حلقه: با استفاده از فورسپس های هیدرولیک اتصالات لوله فولادی محکم می شود. استحکام در این روش کمی بالاتر است و چرخاندن لوله نیز ساده تر است.
اتصال رشته: هر گاه بخواهیم به طور مستقیم اتصالات لوله را سفت کنیم، این روش اتصال را انجام می دهند. از مزایای اتصال رشته می توان به نصب آسان، استحكام بدنه لوله فولادی، قابل اطمینان بودن، هزینه کمتر، عدم نشتی و … اشاره کرد.
اتصال فلنج: در این روش با استفاده از پیچ و مهره های مخصوص فلنج ها دو لوله به همدیگر متصل می گردند. مزیت این روش این است که استحکام اتصال بالا است و به راحتی نصب و جدا می شود اما ممکن است هزینه فلنج ها زیاد باشد.
حال شاید این سوال برای شما پیش بیاید که فلنج چیست و نحوه اتصال لوله فولادی به کمک فلنج چگونه است که در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت.
فلنج چیست؟
فلنج (Flange) قطعه ای فولادی به شکل دیسک و دارای سوراخی برای عبور سیال است. اطراف آن سوراخ هایی برای پیچ ها وجود دارد. زمانی که دو فلنج رو به روی هم قرار می گیرند سوراخ های متناظر مقابل هم هستند، سپس همان طور که پیش تر ذکر کردیم، با پیچ و مهره به یکدیگر وصل می شوند. از فلنج ها علاوه بر اتصال لوله ها به همدیگر، برای اتصال دیگر قطعات پایپینگ مانند شیرها و … به لوله ها استفاده می شود.
نکته قابل توجه اینجاست که اتصال فلنجی در واقع یک نوع اتصال موقت است و می توان به راحتی آن را جدا یا تعویض کرد که این از مزایای اتصال لوله فولادی به کمک فلنج به حساب می آید.
فلنج ها انواع مختلفی دارند که هر کدام دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند که باعث می شود در شرایط گوناگونی مورد استفاده قرار گیرند. پرکاربردترین فلنج ها در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و … عبارتند از:
فلنج رزوه ای
فلنج اسلیپون
فلنج ساکت ولد
فلنج رینگ جوینت
فلنج گلودار جوشی
اتصال فلنج به لوله چگونه صورت می گیرد؟
فلنج ها قطعاتی هستند که همراه با پیچ و مهره امکان اتصال لوله فولادی را ممکن میکنند. نحوه اتصال به این گونه است که بعد از تمیز کردن محل اتصال، فلنج در هر سمت لوله به همراه یک گسکت (Gasket) برای آب بندی قرار می گیرد و در نهایت به یکدگیر وصل می شوند اما اتصال لوله فولادی به کمک فلنج به همین سادگی هم نیست و باید مراحل و نکاتی را رعایت کرد که در انتهای این مقاله، به آنها اشاره خواهیم کرد:
ابتدا باید لوله را طبق اندازه دلخواه با استفاده از اره نواری برش دهیم.
عملیات سنگ زنی روی سر لوله انجام می گیرد تا کاملاً صاف باشد.
فلنج موردنظر را در سر لوله تنظیم می کنیم و با دقت آن را متصل می کنیم به صورتی که فلنج بر راستای لوله عمود باشد.
دور تا دور فلنج را با استفاده از الکترود به صورت تک خال جوشکاری می کنیم.
پس از این مرحله، کف فلنج را با تیغه مخصوص تراشکاری می کنیم تا کف آن کاملاً صیقل داده شود و قابلیت آب بندی داشته باشد.
بعد از انجام این 5 مرحله روی هر دو لوله، در مرحله آخر برای تکمیل اتصال لوله فولادی به کمک فلنج، آنها را در راستای هم قرار دهیم و به روشی که کمی قبل تر توضیح دادیم، فلنج های متصل به لوله ها را بعد از آب بندی با گسکت، با پیچ و مهره ها محکم کنیم تا اتصال لوله فولادی به کمک فلنج صورت پذیرد.